Δελτίο Τύπου για την κλειστή συνάντηση σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στις ελληνοκινεζικές σχέσεις

Στις 14/11/19 και με αφορμή την πρόσφατη ανταλλαγή επισκέψεων του Έλληνα Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη στην Κίνα και του Κινέζου Προέδρου κ. Xi Jinping στην Ελλάδα, το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣ) διοργάνωσε κλειστή συνάντηση σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στις ελληνοκινεζικές σχέσεις.  
Έλαβαν μέρος εκπρόσωποι της ελληνικής δημόσιας διοίκησης, επιχειρηματικών κύκλων, ερευνητικών ινστιτούτων και πανεπιστημίων, κ.λπ.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης αυτής έγινε μια πρώτη αποτίμηση των επισκέψεων και των συμφωνιών που υπεγράφησαν μεταξύ των δύο χωρών.  Σημειώνεται ότι κατά την επίσκεψη του Κινέζου Προέδρου υπεγράφησαν δεκαέξι συμφωνίες, μνημόνια συνεργασίας και πρωτόκολλα που καλύπτουν ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως ο νέος Δρόμος του Μεταξιού, εμπόριο και επενδύσεις, τουρισμός, πολιτισμός και εκπαίδευση, εγκατάσταση κινεζικών τραπεζών στην Ελλάδα και δικαστική συνεργασία.

Στον τομέα των ελληνικών εξαγωγών και επενδύσεων, η υπογραφή συμφωνιών για την προώθηση αγροτικών προϊόντων, όπως του κρόκου Κοζάνης και ακτινιδίων, στην κινεζική αγορά είναι θετική, αλλά με σχετικά μικρό αντίκτυπο  στην ελληνική οικονομία. Επιπλέον, παρά την σημασία των αγροτικών προϊόντων ως παραγωγική βάση για τη χώρα μας, δεν υπάρχει η αντίστοιχη οργάνωση ώστε να προκύψουν ουσιαστικά οφέλη. Από την άλλη, το θετικό κλίμα για ελληνικές επενδύσεις στην κινεζική αγορά μπορεί να αποτελέσει σημαντική ευκαιρία για την επιχειρηματικότητα. Λαμβάνοντας υπόψη την ζήτηση της Κίνας για τεχνολογική καινοτομία, συμφωνίες στον συγκεκριμένο τομέα θα μπορούσαν να αποβούν περισσότερο επικερδείς για την ελληνική πλευρά.

Σε σχέση με τις επενδύσεις της Κίνας στην Ελλάδα, σημαντικές εξελίξεις αποτελούν το Μνημόνιο Συνεργασίας που υπογράφηκε για την υλοποίηση του Master Plan της COSCO στον Πειραιά, η συμμετοχή κινεζικών εταιρειών στην διασύνδεση της ηπειρωτικής Ελλάδας με την Κρήτη, ο κατάλογος πιθανών επενδύσεων στους τομείς της ενέργειας και της διαχείρισης αποβλήτων, η ίδρυση υποκαταστήματος της Bank of China και γραφείου αντιπροσωπείας της Industrial and Commercial Bank of China (ICBC), όπως και η διευκόλυνση αεροπορικών συνδέσεων με στόχο την αύξηση των Κινέζων τουριστών. Επιπλέον,  το 2021 έχει οριστεί ως Πολιτιστικό-Τουριστικό έτος Ελλάδας-Κίνας.

Υπογραμμίστηκε ότι η πολιτιστική-επιστημονική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών δεν έχει αναπτυχθεί στον επιθυμητό βαθμό, αλλά αναμένεται να τονωθεί με την επικείμενη ίδρυση Κέντρου Κινεζικών Σπουδών από την Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη. Σημειώνεται, επίσης, η συμφωνία για την δημιουργία ενός ακόμη Ινστιτούτου Κομφούκιου, αυτήν την φορά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Παρά την σημασία της Κίνας στο διεθνές σύστημα και τις ολοένα στενότερες διπλωματικές σχέσεις με την χώρα μας, υπάρχει ευδιάκριτο κενό στον ακαδημαϊκό χώρο, εφόσον δεν υπάρχει στην Ελλάδα έδρα κινεζικών σπουδών, ούτε κάποιο πρόγραμμα προσέλκυσης Κινέζων φοιτητών.

Αξιολογήθηκε ότι:

• Για την Ελλάδα, οι προσδοκίες από τις σχέσεις με την Κίνα παραμένουν κυρίως οικονομικές. Σε πολιτικό επίπεδο οι δύο επισκέψεις κρίθηκαν επιτυχημένες, αν και υπάρχει η αίσθηση ότι θα μπορούσαν να είχαν εξασφαλιστεί μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη. Οι ολοένα και στενότερες σχέσεις με την Κίνα παρουσιάζουν σημαντικές ευκαιρίες για την Ελλάδα, αλλά και προκλήσεις.
• Είναι σημαντικό να ξεπεραστούν δυσλειτουργίες που δυσχεραίνουν την απορρόφηση ξένων επενδύσεων στην χώρα μας, ώστε να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι υφιστάμενες συμφωνίες με την Κίνα. Συγχρόνως, οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις πρέπει να ενημερωθούν και να υποστηριχθούν κατάλληλα, ώστε να αξιοποιηθούν τα ανοίγματα στην τεράστια κινεζική αγορά προϊόντων και υπηρεσιών.
• Ένα μεγάλο ερώτημα που προκύπτει εκ των πραγμάτων είναι κατά πόσο οι ελληνοκινεζικές σχέσεις είναι ισότιμες. Αφενός μεν η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών εξελίσσεται, αφετέρου δε η Ελλάδα θα μπορούσε να διεκδικήσει μεγαλύτερα οφέλη. Συνεπώς, είναι σημαντικό η Ελλάδα να προετοιμάζεται συστηματικά για όλες τις μορφές συνεργασίας με την Κίνα, ώστε οι ελληνοκινεζικές σχέσεις πραγματικά να καταστούν αμοιβαία επωφελείς.
• Ταυτόχρονα, οι στενότερες σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Κίνας προκαλούν ορισμένες ανησυχίες στους δυτικούς εταίρους μας από πολιτικής/γεωπολιτικής πλευράς. Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι να βρεθεί η σωστή ισορροπία, προκειμένου η Ελλάδα να επωφεληθεί ουσιαστικά από το θετικό κλίμα στις σχέσεις της με την Κίνα, χωρίς να διαταραχθούν οι στρατηγικές συμμαχίες της χώρας μας.