Άρθρο του Διευθυντή του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομκων Σχέσεων καθηγητή Χαράλαμπου Τσαρδανίδη στα ΝΕΑ στις 7 Ιανουαρίου 2023 , όπου αναλύει, αν και οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν τον Ερντογάν να είναι αποδυναμωμένος, η ήττα του με τα σημερινά δεδομένα δεν φαίνεται να είναι προδιαγραμμένη για πέντε κυρίως λόγους.
Θα χάσει ο Ερντογάν τις προσεχείς εκλογές;
Χαράλαμπος Τσαρδανίδης*
Τον Ιούνιο του 2023, ίσως ακόμη και νωρίτερα, θα πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία. Οι εκλογές αυτές θεωρούνται ως οι κρισιμότερες των τελευταίων ετών καθώς για πρώτη φορά απειλείται το ΑKP ( Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) να χάσει την εξουσία που την κατέχει από το 2002 και ο Ρετζέπ Ερντογάν το προεδρικό αξίωμα. Ωστόσο, αν και οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν τον Ερντογάν να είναι αποδυναμωμένος, η ήττα του με τα σημερινά δεδομένα δεν φαίνεται να είναι προδιαγραμμένη. Οι κυριότεροι λόγοι είναι πέντε:
Πρώτον, οι αδυναμίες της αντιπολίτευσης. Το μεγαλύτερο μέρος της αντιπολίτευσης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) έχει καταφέρει να συνασπισθεί με άλλα πέντε κόμματα (Εθνική Συμμαχία). Όμως, η δυναμική της Εθνικής Συμμαχίας φαίνεται να έχει παραμείνει στάσιμη καθώς δεν έχει επιλεγεί ακόμα ποιος θα είναι ο κοινός υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές, η ιδεολογική της συνοχή είναι αδύναμη, δεν έχει παρουσιάσει ένα συγκροτημένο οικονομικό και κοινωνικό πρόγραμμα, θεωρείται από τους νέους ψηφοφόρους μέρος του κατεστημένου και κυρίως δεν έχει εξασφαλίσει μέχρι στιγμής την υποστήριξη του φιλοκουρδικού αριστερού κόμματος (HDP) και των συμμάχων του. Παράλληλα, ο Ερντογάν κάνει ό,τι μπορεί για να προσελκύσεις Κούρδους και αλεβίτες ψηφοφόρους.
Δεύτερον, η κυβέρνηση προβαίνει σε μαζικές οικονομικές και κοιωνικές παροχές, όπως αυξήσεις στον κατώτερο μισθό, πακέτα κοινωνικής στέγασης και μειώνει τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης. Βέβαια, οι παροχές αυτές θα επιβαρύνουν αρκετά την ήδη κλονιζόμενη τουρκική οικονομία, αυξάνοντας ακόμα περισσότερο τον πληθωρισμό και το έλλειμμα των δημοσίων δαπανών .
Τρίτον, η κυβέρνηση ελέγχει ασφυκτικά τα μεγαλύτερα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης χειραγωγώντας ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, ιδιαίτερα στην επαρχία. Επίσης, προ πολλού έχει διορίσει πρόσωπα της εμπιστοσύνης της στους εκλογικούς μηχανισμούς, όπως το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο (YSK) και τις περιφερειακές εφορευτικές επιτροπές. Τέλος, η επιρροή της στη Δικαιοσύνη είναι μεγάλη, όπως εξάλλου έδειξε και η πρωτόδικη καταδίκη του δημοφιλούς Δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Ιμάμογλου, αλλά και η επικύρωση της καταδίκης του Οσμάν Καβάλα από το Εφετείο της Κωνσταντινούπολης, παρά τη διεθνή πίεση που ασκήθηκε.
Τέταρτον, η υποστήριξή που ο κυβερνητικός συνασπισμός εξακολουθεί να απολαμβάνει από ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος μολονότι στις μεγάλες πόλεις, στην Ανατολική Θράκη και στην παράλια ζώνη η αντιπολίτευση έχει ενδυναμωθεί αρκετά. Στα προηγούμενα χρόνια, χάρις στην μεγέθυνση της τουρκικής οικονομίας, πολλά κοινωνικά στρώματα, ιδιαίτερα τα φτωχά επωφελήθηκαν και είδαν το εισόδημά τους να αυξάνεται.
Πέμπτον, ο κυβερνητικός συνασπισμός προβαίνει σε μια έντονη εσωτερικοποίηση και πολιτική εκμετάλλευση της εξωτερικής πολιτικής. Εκτιμάται ότι ο Ερντογάν θα αποκομίσει πολιτικά κέρδη από την απόπειρα διαμεσολάβησης στον πόλεμο της Ουκρανίας, από την προβολή της Τουρκίας ως μιας ανερχόμενης δύναμης, από τη βελτίωση των σχέσεων με τα κράτη του Κόλπου, από τους λεονταρισμούς που προβάλλει για την προώθηση της «Γαλάζιας Πατρίδας» και από την έντονη πίεση που ασκεί σε γειτονικές της χώρες, όπως στην Ελλάδα. Έτσι, αφενός ενισχύει το εθνικιστικό κόμμα του MHP με το οποίο συγκυβερνά και αφετέρου παρασύρει την αντιπολίτευση να ακολουθήσει τη δική του ατζέντα στα θέματα αυτά.
* Δντής του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣ) και καθηγητής διεθνών σχέσεων
Comments are closed